តើពិភពលោកនេះមានជីវិតជាតិក្រោយដែរឬទេ? គឺជាសំណួរដ៏ជ្រៅជាពិត ដែលទាក់ទងនឹងជំនឿ បទប្បញ្ញត្តិធម៌ សាសនា និងទស្សនវិជ្ជា។ ការឆ្លើយសំណួរនេះអាស្រ័យលើចំណង់ចំណូលចិត្ត ឬជំនឿផ្ទាល់ខ្លួនរបស់មនុស្សនីមួយៗ។ ខាងក្រោមនេះជាទស្សនៈខ្លះៗពីសាសនាផ្សេងៗ និងទស្សនវិជ្ជា៖

1. សាសនាពុទ្ធ (ពោធិសត្វ/ធម៌វិន័យ)

សាសនាពុទ្ធស្ងើចថា មាន ចម្លងជីវិត (សੰសារ) — ការបន្តកំណើតវិញជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងទម្រង់ផ្សេងៗ ដោយផ្អែកលើកម្ម (សកម្មភាពល្អ និងអាក្រក់)។ ចុងក្រោយ វានាំទៅរក និព្វាន ដែលជាការចាកចេញពីរង្វង់សង់សារ។

2. សាសនាហិណ្ឌូ

ពាក់ព័ន្ធនឹងសុភមង្គលនិងការបកស្រាយពីការចាប់ជាតិវិញ។ ជីវិតក្រោយត្រូវបានកំណត់ដោយ "កម្ម"។ គេចូលទៅកាន់ស្ថានភាពផ្សេងៗ ដូចជា ទេវតា មនុស្ស សត្វ ឬជីវចង្រៃ ។

3. សាសនាឥស្លាម

ជឿថា មានជីវិតក្រោយ។ បន្ទាប់ពីស្លាប់ មនុស្សនឹងរងការវាយតម្លៃដោយព្រះអឡ្លោះ។ អ្នកប្រព្រឹត្តល្អនឹងចូលសួគ៌ ហើយអ្នកប្រព្រឹត្តអាក្រក់នឹងរងទោសនៅនរក។

4. សាសនាគ្រីស្ទាន

ជឿថា មានជីវិតក្រោយ និងការចាប់ផ្តើមជាថ្មីនៅពេលព្រះយេស៊ូយាងមកវិញ។ អ្នកជឿនឹងទទួលជីវិតអស់កល្បជានិច្ចនៅសួគ៌។

5. ទស្សនវិជ្ជាថ្មីៗ (និយមអាថ៌កំបាំង/ជំនឿខាងវិទ្យាសាស្ត្រ)

មានមនុស្សមួយចំនួនជឿថា ជីវិតក្រោយអាចជាការបន្តនៃចំណងចាំ ការបញ្ចូលចិត្ត (consciousness) ឬបច្ចេកវិទ្យាដែលអាចរក្សាចំណេះដឹងស្មារតីបាន (ឧ. uploading the mind)។

6. មតិសាស្រ្តវិទ្យា (Scientific view)

វិទ្យាសាស្ត្រដែលផ្អែកលើភស្តុតាងមិនមានអានុភាពបញ្ជាក់ថាជីវិតក្រោយមាន។ មនុស្សស្លាប់និងសរីរាង្គរំលាយទៅតាមច្បាប់ធម្មជាតិ។ ចំពោះ “ស្មារតី” ឬ “អត្តសញ្ញាណ” ក៏ត្រូវបានសង្កេតថាជាប្រតិកម្មនៃខួរក្បាលតែប៉ុណ្ណោះ។

ចុងក្រោយ:

មិនមានចម្លើយត្រឹមត្រូវតែមួយទេ។ វាអាស្រ័យទៅលើជំនឿផ្ទាល់ខ្លួន។ បើអ្នកជឿថាជីវិតមានបន្តទៅក្រោយ នោះជីវិតបច្ចុប្បន្ននេះក៏មានន័យជាច្រើនក្នុងការរៀបចំសកម្មភាពអោយល្អ។ បើអ្នកមិនជឿ នោះវាក៏អាចជួយឱ្យអ្នករស់នៅយ៉ាងពេញនិយមនៃបច្ចុប្បន្ន។